LEFKOŞA – Kuzey Kıbrıs’ta Cumhuriyet Meclisi’nde pazartesi gününden bu yana devam eden Meclis Başkanlığı krizi, dün gece itibariyle daha da derinleşti. Ulusal Birlik Partisi’nin (UBP) Meclis Başkanlığı için tek adayı olan Zorlu Töre, beşinci tur oylamada yeterli oyu alamamasına rağmen kendisini Meclis Başkanı olarak ilan etti. Bu gelişme, meclisteki tansiyonu yükseltti ve muhalefetin sert tepkilerine neden oldu.
Ana muhalefet partisi Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP), ülkenin siyasi krizi girdiğini savunarak krizden çıkış noktası olarak aralık ayında yapılması olası olan erken seçime işaret etti.
TÖRE’NİN TARTIŞMALI İLANI VE TUTANAK KRİZİ
Dün gece geç saatlerde mecliste gerçekleştirilen beşinci tur oylamada 23 kabul ve 25 ret oyu alan mevcut Meclis Başkanı Töre, “başsavcılıktan görüş aldığını” belirterek kendisini Meclis Başkanı ilan etti. Töre, “Oturumu kapatıyorum” diyerek salonu terk etti. Kıbrıs Türk medyasında yer alan bilgilere göre, Töre’nin ısrarına rağmen Cumhuriyet Meclisi tutanaklarında Töre’nin seçimi kaybettiği bilgisi yer aldı. Bu duruma tepki gösteren Töre, tutanaklarda yer alan “kaybetti” ifadesini karalayıp “kazanmıştır” olarak değiştirdi. Töre’nin hareketleri kısa sürede büyük tepki topladı ve meclisteki krizin boyutunu daha da artırdı.
BAKANDAN AÇIKLAMA: ‘ORTADA TARTIŞMALI BİR DURUM VAR’
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, oylama sonrası basına yaptığı açıklamada, ‘ortada tartışmalı bir durum olduğunu’ ve grupların konuyu farklı şekilde yorumladığını ifade etti. Arıklı, başsavcılıktan yazılı görüş alınacağını dile getirdi. Ayrıca, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ve sol muhaliflerin ‘olayı büyüterek erken seçim peşinde olduğunu’ savundu.
Arıklı, CTP’nin Anayasa gereği Meclis Başkan Yardımcısı Fazilet Özdenefe’nin görevini yapmasına engel olduğunu iddia ederek, “En yaşlı üyenin de Meclis’i açmasına izin vermiyorlar” şeklinde konuştu. Muhalefetin derdinin şov yapmak olduğunu iddia eden Arıklı, iktidarın büyük ortağı UBP içerisinde de ince hesaplar olduğuna dikkat çekti ve “Ortada bir sonuç var, 5 kişi fire verdi, bunları bulmak da UBP’nin görevi” değerlendirmesini yaptı.
MECLİS GENEL KURULU’NDA GERİLİM YÜKSELDİ
Meclis Başkanlığı seçiminin dördüncü turunda mecliste tansiyon iyice yükseldi. CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman’ın konuşmasının ardından UBP Genel Sekreteri Oğuzhan Hasipoğlu söz aldı. Hasipoğlu’nun konuşmasına CTP’li vekil Erkut Şahali tepki gösterdi ve karşılıklı atışmalar yaşandı. Hasipoğlu, Şahali’ye “Heyecanlanma bırak, bitirmeme izin ver. Biz sizin Genel Başkanınızı sessizce dinledik” ifadelerini kullandı.
Hasipoğlu, konuşmasında Erhürman’ın açıklamalarına yanıt vererek, “Bu 8. tur oylama değildir. Tüzüğe göre adayı belirleyecek olan gruptur. Dolayısıyla grup kararını vermiştir. Kutlu Evren’i geri çekmiştir, Zorlu Töre’yi aday yapmıştır. Yani yeni bir oylama başlamıştır” dedi. Bu açıklamalar, muhalefet cephesinde tepkiyle karşılandı.
Meclis Başkan Yardımcısı ve CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe de kürsüye çıkarak Hasipoğlu’nun açıklamalarına sert tepki gösterdi. Özdenefe, “Gerçekten anlamıyorsunuz, ya da aklımızla dalga geçiyorsunuz. Bunu kabul etmiyoruz” şeklinde konuştu. Özdenefe, UBP’nin iki gündür meclis personelini topladığını ve mizansen yaptığını iddia ederek, “Fazilet Özdenefe nerede diye mizansen yaptınız. Şimdi bizimle dalga mı geçiyorsunuz?” dedi.
CTP’li vekil Devrim Barçın ise tartışmalar sırasında dördüncü tur oylamanın başlamasına tepki göstererek sandığa müdahale etti. Bu hareket, meclisteki gerilimi daha da artırdı ve oturumun sağlıklı bir şekilde ilerlemesini engelledi.
ERHÜRMAN’A ELEŞTİRİ: ‘YÖNETEMEME HALİNİN DİP NOKTASI’
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman ise, meclisteki başkanlık seçimi ve yaşanan krize ilişkin sert açıklamalarda bulundu. Erhürman, hükümetin yönetme kabiliyetini kaybettiğini belirterek, yaşananların “yönetememe halinin dip noktası” olduğunu vurguladı. Töre’nin dün beş, toplamda dokuz turda da seçilememesinin ardından, meclisteki çoğunluğun iradesinin net bir şekilde ortaya çıktığını ifade etti.
Erhürman, “Bir aday daha gösterelim, belki tutar” düşüncesinin toplum nezdinde kabul görmeyeceğini belirterek, son turda yaşananları “oyun değil, rezalet” olarak nitelendirdi. Başsavcılıktan görüş isteneceği yönündeki iddiaları da eleştiren Erhürman, “Bir oyla meclis başkanı olunur mu? Buna yanıt vermek için iç tüzüğe bile bakmaya gerek yok” dedi.
Başkanlık seçimlerinde yaşanan krizle birlikte hükümetin işleyişinin tamamen tıkandığını belirten Erhürman, “Bu saatten sonra tek gündem erken seçimdir” ifadelerini kullandı. Halkın iradesine başvurmanın kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Erhürman, ilk turda 27 oyla seçileceği iddia edilen adayın, kabul oylarının altında bir oy aldığını hatırlatarak, “Bu tabloyu halkımız çok net bir şekilde görüyor” dedi.
SEÇİM SÜRECİ VE İÇ TÜZÜK
KKTC Cumhuriyet Meclisi İç Tüzüğü’ne göre, başkanlık seçimindeki oylamalarda ilk dört turda salt çoğunluk aranıyor. Beşinci turda ise kabul oyları ret oylarından fazla olması halinde aday seçimi kazanmış oluyor. Ancak son turda Zorlu Töre, 23 kabul ve 25 ret oyu alarak bu şartı sağlayamadı.
Meclis aritmetiğine bakıldığında, UBP’nin 24, ana muhalefet CTP’nin 19, koalisyon ortakları Demokrat Parti’nin (DP) 3, Yeniden Doğuş Partisi’nin (YDP) 2 ve bağımsızların 2 sandalyesi bulunuyor. Kuzey Kıbrıs, son yıllarda UBP-DP-YDP koalisyon hükümeti tarafından yönetiliyor.
